Cơ hôị cho gạo Việt
Ngày 8/9/2022, Ấn Độ chính thức ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm và áp thuế 20% đối với các loại gạo xuất khẩu. Việc quốc gia này hạn chế xuất khẩu sẽ giáng một cú đánh mạnh hơn vào những quốc gia đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng giá sinh hoạt và nạn đói ngày càng trầm trọng.
Mức thuế mới này có thể khiến các nhà nhập khẩu “rời” Ấn Độ và chuyển hướng sang các đối thủ như Thái Lan, Việt Nam và những quốc gia đang gặp khó khăn trong việc tăng lượng xuất khẩu và tăng giá.
Ấn Độ hiện chiếm hơn 40% gạo xuất khẩu toàn cầu và cạnh tranh với Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Myanmar trên thị trường quốc tế. Năm 2021, Ấn Độ xuất khẩu 21,5 triệu tấn gạo, nhiều hơn tổng số gạo của bốn nước xuất khẩu lớn gồm Thái Lan, Việt Nam, Pakistan và Mỹ cộng lại.
Ông Nguyễn Đăng Nghĩa – nguyên Giám đốc Trung tâm nghiên cứu đất, phân bón và môi trường phía Nam cho biết, không chỉ Ấn Độ mà hiện nay nguồn cung gạo tại nhiều nước xuất khẩu gạo đang suy giảm. Do đó, việc áp thuế 20% với gạo xuất khẩu sẽ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam.
Thực tế, mới đây, Bộ Nông nghiệp Indonesia thông tin, sản lượng lúa 8 tháng đầu năm 2022 chỉ đạt 49,82 triệu tấn, giảm 5 triệu tấn so với mục tiêu 54,89 triệu tấn cho năm 2022.
 |
| Xuất khẩu gạo của Việt Nam có nhiều cơ hội để gia tăng cả về sản lượng và giá trị |
Tương tự, Pakistan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ tư thế giới, dự báo sẽ mất khoảng 10% trong sản lượng lúa gạo ước tính khoảng 8,7 triệu tấn vào năm 2022. Trong báo cáo tháng 8, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã hạ dự báo sản lượng gạo toàn cầu trong niên vụ 2022-2023 xuống còn 512,4 triệu tấn, giảm 2,3 triệu tấn so với dự báo trước đó và giảm 1,2 triệu tấn so với niên vụ 2021-2022 do sản lượng giảm tại Ấn Độ, Bangladesh và châu Âu.
Cùng với sản lượng giảm, tồn kho cuối kỳ trong niên vụ 2022-2023 được điều chỉnh giảm 4,2 triệu tấn xuống còn 178,5 triệu tấn. Trong khi đó, dự báo tiêu thụ gạo toàn cầu trong niên vụ 2022-2023 lên mức kỷ lục 518,7 triệu tấn, tăng nhẹ 100.000 tấn so với dự báo trước và tăng hơn 2 triệu tấn so với niên vụ 2021-2022.
Sản lượng giảm khiến giá gạo tại nhiều nước tăng cao. Do đó, để dự trữ và hạ nhiệt giá nội địa, nhiều quốc gia lên kế hoạch nhập khẩu gạo. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu gạo qua các thị trường này trong thời gian tới.
Giá gạo sẽ cải thiện trong thời gian tới
Ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc TNHH Sản Xuất Thương Mại Phước Thành IV cho biết, hiện nay thị trường gạo nhìn chung ổn định. Với thị trường Philippines, 2 dòng gạo ưa chuộng là gạo thơm OM 5451 và gạo dẻo hạt dài như OM 18, Đài thơm 8. Hiện giá xuất khẩu OM 5451 dao động ở mức 400 – 410 USD/tấn, trong khi đó gạo dẻo hạt dài có giá 420 – 430 USD/tấn. Mức giá này thấp hơn khoảng 100 USD/tấn so với cùng kỳ năm trước.
Việc Ấn Độ áp thuế 20% đối với các loại gạo xuất khẩu là tin vui với gạo Việt Nam. Bởi lâu nay gạo Việt Nam luôn bị cạnh tranh với gạo Ấn Độ và Thái Lan về giá. Lý giải rõ hơn về điều này, ông Nguyễn Văn Thành chia sẻ, trong giai đoạn 2017 – 2018, Ấn Độ xuất khẩu khoảng 8 – 9 triệu tấn gạo/năm và giá gạo Việt Nam giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong giai đoạn này rất tốt. Tuy nhiên đến năm 2020, lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ đã tăng lên gấp đôi và đạt mức hơn 21 triệu tấn vào năm 2021. Điều này khiến giá gạo xuất khẩu trên thị trường bị giảm xuống.
“Mới đây, Việt Nam và Thái Lan đã cùng nhau thảo luận giải pháp để nâng giá gạo lên, giúp người nông dân có được lợi nhuận. Do đó, động thái áp thuế 20% đối với gạo xuất khẩu được xem là một trong những giải pháp để cải thiện giá gạo của quốc gia này trong thời gian tới. Dự báo vụ đông xuân 2023 giá lúa gạo sẽ tốt hơn”, ông Nguyễn Văn Thành nhìn nhận.
Đồng quan điểm, ông Phan Văn Có – Giám đốc Marketing Công ty TNHH Vrice đánh giá, đây là cơ hội cho gạo Việt gia tăng cả về số lượng đơn hàng và giá trị. Tuy nhiên, về mặt đơn hàng, ông Phan Văn Có cho rằng, Việt Nam sẽ không được hưởng lợi nhiều. Nguyên nhân là do chi phí vận chuyển của Việt Nam đi các thị trường của gạo Ấn Độ rất cao.
“Hiện nay, gạo Ấn Độ chủ yếu xuất đi thị trường châu Phi. Trong tháng 9, cước vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam đi thị trường châu Phi mặc dù đã giảm so với tháng 8, song vẫn dao động ở mức 4.000 – 6.000 USD/container 40 feet, cao gấp 2 lần so với mức giá vận chuyển từ Ấn Độ sang châu Phi”, ông Phan Văn Có phân tích.