Giá gạo tại châu Á bắt đầu giảm sau khi tăng lên mức cao nhất trong gần 15 năm vào tuần thứ hai của tháng 8 khi những nhà nhập khẩu lớn tìm cách xây dựng kho dự trữ trong nước trong bối cảnh lo ngại dai dẳng về nguồn cung toàn cầu.
Gạo trắng Thái Lan 5% tấm – tiêu chuẩn châu Á – giảm xuống còn 612 USD/tấn vào ngày 16/8, theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan. Giá vẫn tăng 20% trong năm nay sau khi tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2008 vào tuần trước đó. Philippines, nước nhập khẩu gạo lớn thứ hai, đang đàm phán để vận chuyển gạo từ Việt Nam và Ấn Độ nhằm tăng cường dự trữ và giảm giá, trong khi Indonesia đang đẩy nhanh các chuyến hàng trong nước để xây dựng kho dự trữ.
 |
Gạo rất quan trọng đối với chế độ ăn của gần một nửa dân số thế giới, đặc biệt là ở châu Á và châu Phi. Mối lo ngại về nguồn cung leo thang sau khi Ấn Độ cấm một số mặt hàng xuất khẩu và Thái Lan kêu gọi nông dân chuyển sang các loại cây trồng cần ít nước hơn khi quốc gia này phải vật lộn với điều kiện khô hạn hơn. Các quốc gia này là hai chủ hàng gạo lớn nhất thế giới. Sự khởi đầu của hiện tượng thời tiết El Niño cũng đe dọa sản lượng toàn cầu.
Số liệu hải quan cho thấy xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Indonesia đã tăng khoảng 1.500% trong 7 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm ngoái. Các chuyến hàng đến Trung Quốc cũng cao hơn, trong khi các chuyến hàng đến Philippines thấp hơn một chút. Tuy nhiên, các giao dịch mua của Manila đã tăng trong tháng 7 so với tháng 6. Lúc ở đỉnh điểm, giá gạo cao nhất trong 15 năm, gạo trắng Thái Lan 5% tấm, tăng lên 648 USD/tấn, đắt nhất kể từ tháng 10/2008.
Việc tăng giá có thể gây thêm áp lực lạm phát và tăng hóa đơn nhập khẩu cho người mua. Mối đe dọa mới nhất đối với nguồn cung đến từ Thái Lan, nhà xuất khẩu lớn thứ hai. Các nhà chức trách đang khuyến khích nông dân chuyển sang các loại cây trồng cần ít nước hơn khi cả nước chuẩn bị đối mặt với điều kiện khô hạn hơn do El Nino bắt đầu.
Lượng mưa tích lũy ở khu vực trồng trọt chính ở trung tâm thấp hơn 40% so với bình thường và động thái hạn chế trồng trọt là để tiết kiệm nước cho các hộ gia đình. Chính phủ Thái Lan trước đó đã yêu cầu người trồng trọt chỉ thu hoạch một vụ trong năm nay.
Cuối tháng 7, Ấn Độ đã mở rộng lệnh cấm xuất khẩu gạo để bảo vệ nguồn cung trong nước, thúc đẩy hoạt động mua hàng ở một số quốc gia. Các biện pháp hạn chế làm trầm trọng thêm lo ngại về tình trạng thiếu hụt toàn cầu trong bối cảnh tiêu dùng thế giới ngày càng tăng. Giá tăng sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng trên thị trường lương thực toàn cầu vốn đã bị ảnh hưởng bởi thời tiết khắc nghiệt và nguồn cung ngũ cốc từ khu vực Biển Đen giảm do cuộc xung đột ở Ukraine.